👉 మణిపూర్ లోశాంతి కోసం సలహాలు సూచనలు…
J.SURENDER KUMAR
మణిపూర్ రాష్ట్రంలో కొనసాగుతున్న హింసాకాండకు సంబంధించి దాఖలైన పిటీషన్‌లను సుప్రీం కోర్ట్ మంగళవారం విచారిస్తున్నప్పుడు, కొనసాగుతున్న సంక్షోభాన్ని తగ్గించే లక్ష్యంతో న్యాయవాది నిజాం పాషా ఇచ్చిన న్యాయమైన, సలహాలుసూచనలను ప్రశంసించింది. న్యాయస్థానం ఎన్నుకోబడిన ప్రభుత్వం నుండి శాంతిభద్రతల నియంత్రణను కోర లేము అని పేర్కొంటూ, భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి, డివై చంద్రచూడ్ ,నేతృత్వంలోని ధర్మాసనం పిటిషనర్ల నుండి “నిర్మాణాత్మక సలహాలు, సూచనలను” కోరింది.
భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి DY చంద్రచూడ్ నేతృత్వంలోని ధర్మాసనం నుండి అడ్వకేట్ పాషా యొక్క ఇన్‌పుట్‌లకు అధిక ప్రశంసలు లభించాయి.
న్యాయవాది పాషా సూచనలను సీజేఐ అంగీకరించి, ఆయన సూచనలను అందించిన తీరును ప్రశంసించారు. వాటిని “న్యాయమైన, సూటిగా మరియు సంక్షిప్తమైనవి” గా అభివర్ణించిన C J I, పాషా సిఫార్సులలో నిష్పక్షపాతాలు లేవని అన్నారు.
పాషా తన సూచనలు అందించిన విధానం తీరు ఇది చాలా న్యాయంగా ఉంది. అవి సూటిగా సూచించబడినవి, చాలా స్ఫుటమైనవి మరియు పాయింట్‌కి సంబంధించినవి. ఎటువంటి అవాంతరాలు లేవు. మీరు చేసిన విధానాన్ని మేము అభినందిస్తున్నాము. అని CJI పేర్కొన్నారు.
న్యాయవాది నిజాం పాషా, జోమీ స్టూడెంట్స్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా తరపున, 13 సూచనలను సమర్పించారు:
👉 ఇంఫాల్‌లోని జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్ మోర్గ్, ఇంఫాల్‌తో సహా ఇంఫాల్ అంతటా ఉన్న ఆసుపత్రులలో అనేక మృతదేహాలు గుర్తించబడని, మరియు క్లెయిమ్ చేయబడలేదు. తప్పిపోయిన, మరియు చనిపోయిన వారి కుటుంబాలు ఈ మార్చురీలకు చేరుకోలేకపోతున్నాయి. ఎస్కార్ట్/రక్షణలో ఉన్న మార్చురీలకు అటువంటి కుటుంబాల సందర్శనలను సులభతరం చేసే మరియు అంత్యక్రియల కోసం మృతదేహాలను గుర్తించడం మరియు అప్పగించే ప్రక్రియను ప్రారంభించగల ఒక అధికారిని రాష్ట్రం నియమించవచ్చు.
👉 కొండ ప్రాంతాలలోని జిల్లా ఆసుపత్రుల్లో వైద్యుల కొరత తీవ్రంగా ఉంది. ఈ కొరతను పరిష్కరించడానికి ఆరోగ్య మంత్రిత్వ శాఖ ద్వారా నియమించబడిన వైద్యులను మరియు హోం మంత్రి హామీ ఇచ్చిన వారిని కొండ జిల్లాల్లోని జిల్లా ఆసుపత్రులకు పంపవచ్చు.
👉 కొండ జిల్లాల్లోని జిల్లా ఆసుపత్రుల్లో అవసరమైన మందులు, డయాలసిస్ యంత్రాలు, CT స్కాన్ యంత్రాల కొరత ఉంది, వీటిని తప్పనిసరిగా పరిష్కరించాలి.
👉 చురచంద్‌పూర్ మెడికల్ కాలేజీ విద్యార్థులు జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్, ఇంఫాల్ (JNIMS)లో తరగతులకు హాజరయ్యేందుకు ఏర్పాట్లు చేయబడ్డాయి. JNIMS, రీజినల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్, ఇంఫాల్ (RIMS) మరియు ఇంఫాల్‌లోని ఇతర వైద్య కళాశాలల వైద్య విద్యార్థులు రాష్ట్రం వెలుపల ఉన్న ఇతర సంస్థలలో తరగతులకు హాజరు కావడానికి ఇలాంటి ఏర్పాటు చేయవచ్చు.
👉 మణిపూర్ విశ్వవిద్యాలయం దాని అనుబంధ కళాశాలలన్నింటిలో పరీక్షలు నిర్వహించాలని నిర్ణయించింది. కొండ జిల్లాలలోని పాఠశాలలు మరియు కళాశాలలు సహాయక శిబిరాలుగా మార్చబడినందున మరియు పెద్ద సంఖ్యలో విద్యార్థులు మరియు విశ్వవిద్యాలయ సిబ్బంది తమ ఇళ్లను విడిచిపెట్టవలసి వచ్చినందున ఈ పరీక్షలను వాయిదా వేయాల్సిన అవసరం ఉంది.
👉 చురాచంద్‌పూర్, కాంగ్‌పోక్పి మరియు తెంగ్నౌపాల్ మరియు ఇంఫాల్ మధ్య హెలికాప్టర్ సేవలు అందించబడ్డాయి. వాస్తవానికి చురచంద్‌పూర్, కాంగ్‌పోక్పి మరియు తెంగ్నౌపాల్ మరియు ఐజ్వాల్, గౌహతి మరియు దిమాపూర్ మధ్య ఇటువంటి సేవలు అవసరం, ఎందుకంటే కొండ జిల్లాల నుండి గిరిజనులు ఇప్పటికీ ఇంఫాల్‌కు విమానాశ్రయాన్ని ఉపయోగించడానికి కూడా భయపడుతున్నారు.
👉 Jio ,మరియు Vodafone , సెల్యులార్ సేవలు గత కొన్ని వారాలుగా రాష్ట్రంలో పని చేయడం లేదు మరియు వాటిని పునరుద్ధరించాల్సిన అవసరం ఉంది.
👉 రాష్ట్ర ప్రభుత్వం 26 జూన్ 2023న ప్రభుత్వ ఉద్యోగులందరూ వెంటనే విధులకు రిపోర్టు చేయాలని కోరుతూ ఒక సర్క్యులర్ జారీ చేసింది మరియు అలా చేయడంలో విఫలమైన ఉద్యోగులపై క్రమశిక్షణా చర్యలు తీసుకుంటామని బెదిరించింది. పెద్ద సంఖ్యలో వ్యక్తులు రాష్ట్రం నుండి పారిపోయి లేదా సహాయక శిబిరాల్లో నివసిస్తున్నందున ఈ సర్క్యులర్‌ను ఉపసంహరించుకోవచ్చు.
👉 చురాచంద్‌పూర్‌లో 105 సహాయ శిబిరాలు, కాంగ్‌పోక్పిలో 56, చందేల్‌లో 10, మరియు తెంగ్నౌపాల్‌లో 15, కమ్యూనిటీ స్వయం సహాయక బృందాలు నిర్వహిస్తున్నాయి. ఈ సహాయ శిబిరాల్లో ఉంటున్న నిర్వాసితులకు తాగునీరు, ఆహారం, పారిశుద్ధ్యం, ఆశ్రయం మరియు పరుపుల కొరత తీవ్రంగా ఉంది. ఈ శిబిరాల వద్ద అత్యవసరంగా అవసరమైన వస్తువుల జాబితాను సమర్పించడానికి పిటిషనర్ అనుమతించబడతారు . మరియు ప్రతివాదులు రాష్ట్ర/కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ వస్తువులను వీలైనంత త్వరగా సరఫరా చేయాలని ఆదేశించబడతారు.
👉. గౌరవనీయ న్యాయస్థానం జారీ చేసిన ఆదేశాల ప్రకారం సంఘర్షణను తీవ్రతరం చేసే ఏదైనా నిర్దిష్ట సంఘంపై, ఉద్దేశించిన రెచ్చగొట్టే లేదా రెచ్చగొట్టే వ్యాఖ్యలు చేయకుండా అధికారిక పదవులలో ఉన్న వ్యక్తులు తగిన నియంత్రణను పాటించాలని ఈ గౌరవనీయ న్యాయస్థానం ఆదేశాలు జారీ చేస్తుంది. కౌశల్ కిషోర్ v. స్టేట్ ఆఫ్ UP కేసు, (2023) 4 SCC 1.
👉 హోం మంత్రి, అన్ని సంఘాల ప్రతినిధులతో చర్చించిన తర్వాత, భద్రతా సలహాదారు కుల్దీప్ సింగ్ అధ్యక్షతన ఇంటర్-ఏజెన్సీ ఏకీకృత కమాండ్‌ను ఏర్పాటు చేయనున్నట్లు సూచించారు. అయితే, అప్‌డేట్ చేయబడిన స్టేటస్ రిపోర్ట్ ప్రకారం, ఏకీకృత కమాండ్ సెంటర్ సమావేశాలు ముఖ్యమంత్రి అధ్యక్షతన జరుగుతున్నాయి, ఇది కేంద్ర ప్రభుత్వ వైఖరికి విరుద్ధంగా ఉంది. చేపట్టే చర్యల యొక్క తటస్థతపై విశ్వాసం కలిగించడానికి ఇది సరిదిద్దాలి.
👉 పోలీసు ఆయుధాల నుండి దోచుకున్న ఆయుధాల సంఖ్య, స్వాధీనం చేసుకున్న ఆయుధాల సంఖ్య మరియు మిగిలిన ఆయుధాల రికవరీకి తీసుకుంటున్న చర్యలపై స్టేటస్ రిపోర్ట్‌ను కోరాలి.
👉 ఈ గౌరవనీయమైన న్యాయస్థానం యొక్క పనిని సులభతరం చేయడానికి, బాధిత వర్గాల ప్రతినిధులు మరియు ఈ గౌరవనీయ న్యాయస్థానం యొక్క రిటైర్డ్ జడ్జి అధ్యక్షతన ఒక కమిటీని రెస్క్యూ, రిలీఫ్ మరియు పునరావాస చర్యలను పర్యవేక్షించడానికి మరియు ఫిర్యాదులను పరిష్కరించడానికి నియమించారు. ఇది తటస్థతను నిర్ధారిస్తుంది మరియు సహాయ మరియు పునరావాస చర్యల యొక్క నిష్పాక్షికతపై విశ్వాసాన్ని పెంచుతుంది. ప్రస్తుతం సహాయ, పునరావాస చర్యలను పర్యవేక్షించేందుకు ప్రభుత్వం నియమించిన మంత్రులు, ఎమ్మెల్యేలతో కూడిన బృందాల్లో ఏడు (7) జిల్లాల ఇన్‌ఛార్జ్‌లుగా ఉన్న ఏడు బృందాల పరిధిలో 35 మంది ఎమ్మెల్యేలు (60 మంది ఎమ్మెల్యేలతో కూడిన శాసనసభ నుంచి) ఒక్కరు కూడా లేకపోవడం గమనార్హం. జో-కుకి తెగల నుండి ఎమ్మెల్యే, ఇది చేపట్టే చర్యల యొక్క తటస్థతపై ప్రజల విశ్వాసాన్ని దెబ్బతీస్తుంది.
మణిపూర్ లోశాంతి కోసం న్యావాది నిజమ్ పాషా సలహాలు సూచనలను సుప్రీంకోర్టు అభినందించింది.
( లైవ్ లా సౌజన్యంతో )